Posty

Historia partyzantki na ziemi sądeckiej.

Historia partyzantki na ziemi sądeckiej.

Obraz
Bóg, Honor, Ojczyzna - te słowa święte, sprawę świętą W sercu wyryte miała Armia, nazwana Wyklętą. Tej świętości w kolebce uczyli ich ojcowie, Z matki mlekiem wyssali pacierz w polskiej mowie. Że trwali mężnie do końca na straży wolności Wybito im zęby, bandytami nazwano, połamano kości Wrzucono do dołów z wapnem, przysypano śmieciami, Opluto, skazano na hańbę i wieczną niepamięć………  „Wyklętym”, Krystyna Śliwińska Pierwsze konspiracyjne oddziały wojskowe powstały już we wrześniu 1939 r., kiedy to armia hitlerowska zajmowała tereny Rzeczpospolitej. Niestety nikt nie przewidział, że wojna potrwa aż 5 lat i nie skończy się wraz z zajęciem Berlina i śmiercią Hitlera. Walkę trzeba było prowadzić dalej ale już w warunkach nowej okupacji-wprowadzanej przez Sowietów i polskich komunistów.  Jedną z organizacji, która podjęła się walki "aż do zwycięstwa" była Polska Podziemna Armia Niepodległościowców PPAN. Mimo, iż w 1947 r. ogłoszono amnestię dla wszystkich partyzantów, którzy się uj...

Zakonspirowana, partyzancka baza sądeckiego oddziału PPAN

Obraz
To było miejsce, którego przez lata poszukiwali historycy i osoby związane z żołnierzami  "Żandarmerii". Była tak dobrze zakonspirowana, że nawet byli członkowie oddziału nie mogli jej odnaleźć. Po rozbiciu organizacji w 1948 r. KBW wysadziło ziemiankę i zniszczyło pozostałą część obozu. Dopiero w 2007 r. Tadeusz Śliwa razem z byłym partyzantem Tadeuszem Rybą odnaleźli bazę. Podczas sprzątania terenu znaleziono bardzo dużo przedmiotów należących do partyzantów. W 2008 r. stanął tam żelazny krzyż z tabliczką pamiątkową.  W tym miejscu stoi dzisiaj duża tablica ufundowana przez Nadleśnictwo, na której opisana jest historia oddziału PPAN i dowódcy Stanisława Pióro "Emir". Baza powinna być szeroko rozpropagowana, aby wszyscy, szczególnie my młodzi mogliśmy będąc na miejscu poczuć ducha historii.  A oto właśnie rys historyczny miejsca pamięci, na którym rozgrywały się prawdziwe wydarzenia i ludzkie dramaty.           Odsłonięcia tablicy pamiątko...

Członkowie PPAN " Żandarmeria"

Obraz
Pion zbrojny Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej w latach 1947-49 roku stanowiła tzw. "Żandarmeria".    fot. archiwum IPN  sygn. IPNBU-3-3-47-2 Na zdjęciu żołnierze "Żandarmerii" stoją obok ołtarza polowego w swojej bazie, przed rozpoczęciem mszy św. Odprawiał ją kapelan oddziału ks. Władysław Gurgacz ps. "Sem". Członkowie oddziału: W pierwszym rzędzie: Franciszek Miagałą ps. "Promień", Julian Twardowski ps. "Jeremi", Józef Witkowski ps. "Roland", Adam Legutko ps. "Młodzik", Bolesław Ziaja ps. "Sokół", Alojzy Legutko ps. "Arion". W drugim rzędzie: Tadeusz Fida ps. "Lwowiak", Marian  Stanek ps. "Zoro", Michał Cabak ps. "Kuna", Adolf Cecur ps. "Lew", Leon Nowakowski ps. "Góral" i Stanisław Szajna ps. "Orzeł". Członkami oddziału byli również: Stanisław Kulig "Wicher", Zbigniew Obtułowicz "Sarat".    Jedną z łączn...

Kapitan Stanisław Pióro dowódca oddziału "Żandarmeria"

Obraz
Stanisław Pióro, źródło: https://tmzl.labowa.edu.pl/aktualnosci/2020/06/20/stanislaw- pioro-1923-1949-ps-emir/ Stanisław Pióro ps. „Wiarus”, „Emir”, „Podhalanin”, „Mohort”, założyciel i główny dowódca organizacji Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej urodził się 1.06.1923 r. w Popardowej. Jego rodzicami byli Jan i Maria z domu Kościółek. Emir spędził dzieciństwo w swojej miejscowości. Cała rodzina pracowała w gospodarstwie, które miał odziedziczyć po rodzicach. Uczył się w szkole w Nawojowej, a później w Gimnazjum w Nowym Sączu i już wtedy dał się poznać jako sprawny aktywista.  W czasie II wojny światowej Stanisław walczył w szeregach Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich. Pomagał w organizowaniu akcji przerzutowych ludzi za granicę, był kolporterem, wywiadowcą i komendantem Oddziału Wywiadowczego Podokręgu podgórskiego „Nowina”. Jego dowódcą był Stanisław Sznajder ps. „Giedymin”. Podczas jednej z akcji został postrzelony przez hitlerowców. Za swo...

Stefan Balicki "Bylina"

Obraz
  Źródło: Stefan Balicki „Bylina”, Stanisław Szajna „Orzeł”. Broszura edukacyjna, Dawid Golik, www.ipn.gov.pl                         Stefan Balicki ps. „Bylina” urodził się w 1922 r. w Łodzi jako syn tkacza Bolesława i Marii. Ukończył czteroklasowe gimnazjum. Brał czynny udział w II Wojnie Światowej - bronił napadniętej Warszawy, potem przeniósł się do Krosna, gdzie pracował w przemyśle naftowym i jednocześnie działał w konspiracji. Po zajęciu Krosna przez czerwonoarmistów wstąpił w szeregi Ludowego Wojska Polskiego, z którym w stopniu chorążego walczył m.in.: o Kołobrzeg oraz Wał Pomorski, za co otrzymał Krzyż Walecznych oraz Krzyż Grunwaldu. Podczas jednej z akcji został ciężko ranny (uraz lewego barku oraz utrata czucia w ręce) jednak udało mu się przeżyć. Po zakończeniu wojny przeniósł sie na Dolny Śląsk, gdzie poznał swoją żonę Sądeczankę Józefę Węglarz, z którą zdecydował się przenieść w jej rodzinne strony. Na Są...

Stanisław Szajna "Orzeł"

Obraz
    Stanisław Szajna. fot. archiwum rodzinne, za www.ipn.gov.pl                Stanisław Szajna ps. "Orzeł", "Jacek", "Stach", "Zemsta", urodził się w 1924 r. w Szuminie na Kresach. Swoją edukację zakończył na sześciu klasach powszechnej szkoły podstawowej. Podczas II Wojny Światowej walczył w szeregach AK przeciwko wojskom hitlerowskim. Brał udział w akcji "Burza". Po zajęciu Kresów przez czerwonoarmistów wyjechał do podkarpackiego Haczowa, w którym otrzymał pracę. Nie porzucił jednak marzeń o niepodległej Polsce, dlatego też zaangażował się w działalność konspiracyjną. Dowodem na to, jest jego wstąpienie w lecie 1945 r. do brzozowskiego oddziału partyzantki. Działał również w oddziale "Straży", gdzie zdobył stopień sierżanta. Jego przełożonym był por. Jan Matejak „Brzeski”. Niestety w kwietniu 1946 r. wpadł w ręce UB. Na szczęście został odbity przez współtowarzyszy. Informacja o udanej akcji partyzantów rozeszła się szeroki...